Η Κόκκινη Γραμμή

Η Κόκκινη Γραμμή

Αφορμή για το παρών άρθρο έδωσε η επέτειος της ανεξαρτησίας της Κυπριακής Δημοκρατίας την περασμένη Κυριακή. Είναι γνωστό ότι όταν τίθεται το θέμα της αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας ενώπιον της Άγκυρας, οι Τούρκοι αξιωματούχοι δηλώνουν ότι θα αναγνωρίσουν μια νέα κατάσταση πραγμάτων, μια νέα κρατική οντότητα, η οποία θα προκύψει από τη λύση του Κυπριακού. Η θέση αυτή παραπέμπει σε μια χαλαρή σχέση δύο ισότιμων οντοτήτων και μιας νέας κρατικής αρχής, στην οποία καμιά απόφαση δεν θα λαμβάνεται χωρίς την έγκριση της Τουρκικής πλευράς. Η Τουρκική τοποθέτηση δεν έχει αντιμετωπισθεί επαρκώς και στον βαθμό που θα έπρεπε από την Ελληνοκυπριακή πλευρά και ως προς το τι συνεπάγεται αλλά και ως προς τις συνέπειες. Θα έπρεπε να λεχθεί ξεκάθαρα ότι η Τουρκική αυτή θέση δεν μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο συζήτησης.

Υπενθυμίζεται ότι κατ΄ επανάληψιν η Ελληνοκυπριακή ηγεσία δήλωνε ότι οποιαδήποτε λύση του Κυπριακού προϋπόθετε τη συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Τουρκοκυπριακή κοινότητα θα λειτουργούσε εντός των πλαισίων της Κυπριακής Δημοκρατίας με τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της. Παράλληλα θα αποκαθίστατο η ενότητα κράτους, οικονομίας και κοινωνίας.

Κατά τη διάρκεια της διαδικασίας η οποία οδήγησε στο Σχέδιο Ανάν, οι διαμεσολαβητές υιοθέτησαν μια στάση εποικοδομητικής ασάφειας σε αρκετά θέματα, με στόχο την ικανοποίηση και των δύο πλευρών. Φυσικά πολλές φορές η προσέγγιση αυτή μπορεί να υποβοηθήσει ιδίως όταν υπάρχουν τεράστιες διαφορές απόψεων. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις στις οποίες δεν μπορεί να αποφευχθεί το ξεκαθάρισμα των πραγμάτων. Κατ΄ ουσίαν το Σχέδιο Ανάν κατέλυε την Κυπριακή Δημοκρατία και υιοθετείτο η Τουρκική θέση και σε ουσιαστικό αλλά και σε συμβολικό επίπεδο. Αυτός ήταν και ένας από τους βασικούς λόγους της απόρριψής του.

Μετά την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν από τη συντριπτική πλειοψηφία των Ελληνοκυπρίων και την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ, θα έπρεπε η πλευρά μας να υπογραμμίζει με κάθε ευκαιρία και να εμπεδώνει τη θέση ότι η λύση του Κυπριακού θα γίνει στα πλαίσια της Κυπριακής Δημοκρατίας. Άλλωστε ο ιστορικός συμβιβασμός δεν προνοούσε τη διάλυση του κράτους και τη δημιουργία μιας νέας κρατικής οντότητας.

Είναι πολύ σημαντικό να εμπεδωθούν ορισμένες αρχές και βασικοί πυλώνες επιδιώξεων και προς τα έσω και προς τα έξω. Τη στιγμή που στο εξωτερικό δεν είναι ξεκάθαρο το τι επιζητούν οι Ελληνοκύπριοι, είναι καθοριστικής σημασίας να υπάρξει σαφής τοποθέτηση στο κρίσιμο αυτό θέμα.

Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι μέλος του ΟΗΕ και της ΕΕ και παρά τις ελλείψεις και τα προβλήματα (ενδογενή και εξωγενή) λειτουργεί ομαλά. Επιπρόσθετα, προετοιμάζεται για την υιοθέτηση του Ευρώ και τη συμμετοχή της στην ΟΝΕ. Παράλληλα πολλοί Τουρκοκύπριοι επιδιώκουν να είναι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας με ότι αυτό συνεπάγεται. Θα είναι πολύπλοκο και θα οδηγηθούμε σε περιπέτειες εάν γίνει ποτέ αποδεκτή η δημιουργία μιας νέας κρατικής οντότητας όπως είναι η θέση της Τουρκικής πλευράς. Πέραν των θεμάτων αρχής είναι πιο πρακτικό να επανενταχθεί η Τουρκοκυπριακή κοινότητα στην Κυπριακή Δημοκρατία (η οποία φυσιολογικά θα μετεξελιχθεί) από το να δημιουργηθεί μια νέα κρατική αρχή με ότι αυτό συνεπάγεται (νέο νομικό και πολιτικό πλαίσιο, νέοι θεσμοί, κλπ).

Η συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι μείζονος σημασίας. Θα πρέπει να τονισθεί προς πάσαν κατεύθυνση ότι είναι στα πλαίσια αυτά που θα επιλυθεί το Κυπριακό. Η δική μας πλευρά έχει την ευκαιρία - αν όχι την υποχρέωση - να καταθέσει κατευθυντήριες γραμμές για την επίλυση του Κυπριακού. Και το θέμα της συνέχισης της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν είναι μόνο κατευθυντήρια γραμμή. Πρέπει να θεωρείται κόκκινη γραμμή.

Research Center - Intercollege