Έφτασε η ώρα για την κατάθεση πλαισίου αρχών

Έφτασε η ώρα για την κατάθεση πλαισίου αρχών

Δεν αποτελεί έκπληξη ότι στη σημερινή συγκυρία (λόγω των εκλογών στην Τουρκία) δεν αναμένονται ουσιαστικές εξελίξεις στο Κυπριακό. Στην καλύτερη περίπτωση πρόσφορο έδαφος υπάρχει μόνο για τη δημιουργία ενός καλύτερου κλίματος μεταξύ των δύο κοινοτήτων.

Είναι προφανές ότι ελλοχεύουν κίνδυνοι αφ΄ ενός από τη στασιμότητα και αφ΄ ετέρου από την απώλεια της ηθικής υπεροχής της ελληνοκυπριακής πλευράς τα τελευταία χρόνια. Είναι κάτω απ΄ αυτές τις συνθήκες που θα πρέπει να εξετασθούν σοβαρά δύο βασικές προσεγγίσεις για το Κυπριακό: αφ΄ ενός η θέση ότι θα πρέπει να παραμείνουμε προσκολλημένοι στα πλαίσια του ΟΗΕ και της συμφωνίας των ηγετών των δύο κοινοτήτων της 8^ης Ιουλίου 2006, και αφ΄ ετέρου η πρόταση για κατάθεση ενός πλαισίου αρχών / περιγράμματος για την επίλυσή του. Το πλαίσιο αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει τη συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, την κατάργηση των εγγυήσεων, τη δημιουργία επαγγελματικού στρατού και ένταξη στους θεσμούς ασφάλειας της ΕΕ, το ενιαίο της οικονομίας, την αποτελεσματικότητα του κράτους, τον σεβασμό των τριών βασικών ελευθεριών, πρόνοιες για τις περιουσίες, τη διζωνικότητα, τη δικοινοτικότητα, το Ανώτατο Δικαστήριο, την Εκτελεστική και Νομοθετική Εξουσία.

Σε σχέση με την προσκόλληση στη διαδικασία του ΟΗΕ, στην καλύτερη περίπτωση, ακόμα και αν λειτουργήσουν οι τεχνικές επιτροπές (και η βδομάδα που πέρασε κατέδειξε την κωλυσιεργία της τουρκικής πλευράς) και αν εφαρμοσθεί πλήρως η συμφωνία της 8^ης Ιουλίου 2006, στο τέλος του δρόμου θα καταλήξουμε ξανά και πάλι σε ένα σχέδιο τύπου Ανάν ενδεχομένως με κάποιες βελτιώσεις. Κάτω από αυτές τις προϋποθέσεις οι Ελληνοκύπριοι θα βρεθούν ξανά μπροστά από σκληρά διλήμματα.

Η άλλη πρόταση η οποία κερδίζει έδαφος είναι η κατάθεση ενός περιγράμματος / πλαισίου λύσης. Για χρόνια είχαμε επιφυλάξεις φοβούμενοι τον αντίκτυπο διαφωνιών στο εσωτερικό και αντιδράσεων στο εξωτερικό. Το δημοψήφισμα και η ένταξη μας στην ΕΕ θα έπρεπε να μας είχαν απελευθερώσει από την αμηχανία. Αν ξέρουμε τι θέλουμε θα πρέπει να το διαμορφώσουμε, να το διαδώσουμε και να το διεκδικήσουμε. Μια τέτοια προσέγγιση, ενώ δεν παρακάμπτει τη διαδικασία στα πλαίσια του ΟΗΕ, τείνει να την εμπλουτίζει με την έμμεση εμπλοκή της ΕΕ καθώς και την υιοθέτηση αρχών. Επιπρόσθετα η προσέγγιση αυτή μπορεί να αποβεί καθοριστικής σημασίας και στην προσπάθεια επανάκτησης της ηθικής υπεροχής της ελληνοκυπριακής πλευράς.

H προσέγγιση αυτή εμπεριέχει κάποιες δυσκολίες καθότι εξ αντικειμένου θέτει τον πήχυ πιο ψηλά, αλλά αποτελεί στρατηγικό μονόδρομο για να δημιουργηθούν πραγματικά οι προϋποθέσεις επίλυσης του Κυπριακού. Αντίθετα, εάν ο στόχος ο οποίος προκρίνεται από την πολιτική ηγεσία είναι ένα σχέδιο της φιλοσοφίας του Σχεδίου Ανάν, τότε έχει χαθεί πολύτιμος χρόνος σε σχέση με την «ευκαιρία» η οποία υπήρξε κατά τη διάρκεια της περιόδου 2002-2004 για μια τέτοιου είδους λύση.

Η κατάθεση ενός πλαισίου αρχών αποτελεί συνέχεια της πορείας της 24^ης Απριλίου του 2004 και της ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ. Υπογραμμίζεται συναφώς ότι στο δημοψήφισμα απορρίφθηκε η φιλοσοφία του Σχεδίου Ανάν και όχι επί μέρους πτυχές. Είναι αναμενόμενο ότι εν όψει των προεδρικών εκλογών η επιχειρηματολογία η οποία θα αναπτυχθεί σε σχέση με το Κυπριακό θα επικεντρωθεί, μεταξύ άλλων, και στις δύο αυτές φιλοσοφικές προσεγγίσεις.

Εν κατακλείδι η κατάθεση περιγράμματος / πλαισίου λύσης είναι σαφώς υπέρτερη επιλογή για σκοπούς ουσίας καθώς και σε σχέση με την επιτακτική αναγκαιότητα επανάκτησης της ηθικής μας υπεροχής. Ένα περιεκτικό πλαίσιο λύσης, το οποίο θα είναι το αποτέλεσμα της σύζευξης των συμφωνιών υψηλού επιπέδου και των αρχών του ευρωπαϊκού πολιτικού πολιτισμού, θα συμβάλει επίσης στη δημιουργία προϋποθέσεων για συζήτηση σημαντικών θεμάτων ενδοκοινοτικά και διακοινοτικά καθώς και πέραν των γεωγραφικών ορίων της Κύπρου.

Research Center - Intercollege