Παραχωρήσεις χωρίς ανταλλάγματα

Παραχωρήσεις χωρίς ανταλλάγματα

Ένα θέμα που προβληματίζει ιδιαίτερα τους Ελληνοκύπριους είναι πως έφθασαν στο σημείο να έχουν προχωρήσει σε τόσα σοβαρά και πολυδιάστατα ανοίγματα προς την τουρκοκυπριακή πλευρά χωρίς να έχουν πάρει ανταλλάγματα. Για παράδειγμα, ήδη γύρω στις 10.000 Τουρκοκύπριοι δουλεύουν στις ελεύθερες περιοχές, σε πλήρη ή μερική βάση, ενώ χιλιάδες λαμβάνουν δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη σε δημόσια νοσηλευτήρια χωρίς να πληρώνουν φόρους στο κράτος. Παρά ταύτα όχι μόνο δεν έχει υπάρξει αμοιβαιότητα αλλά αντίθετα γίνεται λόγος για συνεχή απομόνωση των Τουρκοκυπρίων. Επιπρόσθετα, ενώ κάθε βράδυ φωταγωγείται ο Πενταδάκτυλος με τα κατοχικά σύμβολα, η Τουρκο(κυπριακή) πλευρά, σε συνεργασία με την Άγκυρα, προσπαθεί αφ΄ ενός να υποβαθμίσει τη διεθνή νομιμότητα της Κυπριακής Δημοκρατίας και αφ΄ ετέρου να αναβαθμίσει την κατοχική οντότητα. Είναι πολύ σημαντικό να αξιολογούνται αυτά τα δεδομένα πριν από τυχόν επιπρόσθετα ανοίγματα.

Υπενθυμίζεται ότι κατά το 2002 εν όψει της κατάθεσης του Σχεδίου Ανάν και της επικείμενης τότε ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ, οι Τουρκοκύπριοι διαδήλωναν στους δρόμους της κατεχόμενης Λευκωσίας σε βαθμό που πολλοί μιλούσαν για εξέγερση. Και τούτο επειδή υπήρχε κοινωνικοοικονομική μιζέρια καθώς και έλλειψη ευκαιριών, τη στιγμή που η Κυπριακή Δημοκρατία ετοιμαζόταν να ενταχθεί στην ΕΕ και οι Ελληνοκύπριοι προσδοκούσαν προς ακόμα καλύτερες μέρες.

Μετά τη μερική άρση των περιορισμών στην ελεύθερη διακίνηση και μεταγενέστερα την ένταξη στην ΕΕ, τα ανοίγματα προς τους Τουρκοκυπρίους, αλλά και την (περαιτέρω) απρόσκοπτη εκμετάλλευση Ελληνοκυπριακών περιουσιών, υπήρξε μια εντυπωσιακή οικονομική άνοδος στην κατεχόμενη Κύπρο. Ενώ το κατά κεφαλήν εισόδημα των διαβιούντων στα κατεχόμενα ήταν περίπου στο 25% σε σχέση με τις ελεύθερες περιοχές, σήμερα το αντίστοιχο ποσοστό είναι σχεδόν 50%. Η οικονομική άνοδος και τα κοινωνικά ανοίγματα έχουν ατονήσει το ενδιαφέρον των Τουρκοκυπρίων για λύση και όπως καταγράφεται σε δημοσκοπήσεις υπάρχει μια ικανοποίηση με το status quo. Και τούτο, εν πολλοίς, διότι αφ΄ ενός οι Τουρκοκύπριοι νέμονται τα κεκτημένα της κατοχής ενώ από την άλλη πλευρά έχουν αρκετά από τα ωφελήματα της Κυπριακής Δημοκρατίας και μάλιστα χωρίς υποχρεώσεις.

Είναι προφανές ότι τα ανοίγματα προς τους Τουρκοκύπριους αναβαθμίζουν συνεχώς το βιοτικό τους επίπεδο συμβάλλοντας προς τη σύγκλιση με τα αντίστοιχα δεδομένα στην ελεύθερη Κύπρο. Η εξέλιξη αυτή σύμφωνα με τη φιλελεύθερη / ρομαντική σχολή σκέψης, οδηγεί ταυτόχρονα σε μείωση της εξάρτησής τους από την Τουρκία. Και μια τέτοια εξέλιξη κρατά την πόρτα της ελπίδας για επανένωση της Κύπρου ανοικτή. Από την άλλη όμως, σύμφωνα με τη ρεαλιστική και νεορεαλιστική σχολή σκέψης, η κατάσταση η οποία προκύπτει (με το να νέμονται οι Τουρκοκύπριοι τα κεκτημένα της κατοχής και ταυτόχρονα να παίρνουν οφέλη χωρίς ανταλλάγματα), δημιουργεί την αίσθηση (στους Τουρκοκύπριους) ότι βρίσκονται στην καλύτερη δυνατή θέση. Έτσι δεν υπάρχει κίνητρο για αλλαγή. Άλλωστε ας υποθέσουμε ότι ως αποτέλεσμα των περαιτέρω ανοιγμάτων και των επιπρόσθετων ωφελημάτων, και μάλιστα άνευ υποχρεώσεων, το χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών μικραίνει ακόμη περισσότερο, ποιο θα είναι το κίνητρό τους για υποχωρήσεις; Γιατί να συγκατανεύσουν στην επιστροφή εδαφών για κάτι το οποίο έχουν; Συνεπώς είναι πολύ επικίνδυνη η πολιτική των ωφελημάτων / παραχωρήσεων χωρίς ανταλλάγματα.

Η λογική προσέγγιση θα ήταν να υπάρξει αναβάθμιση των ωφελημάτων προς την τουρκοκυπριακή πλευρά, με ταυτόχρονα ανταλλάγματα προς τους Ελληνοκυπρίους. Η μεγαλύτερη δυνατή ευκαιρία χάθηκε πριν το άνοιγμα των οδοφραγμάτων όταν θα μπορούσαν να γίνουν ουσιαστικά βήματα καλής θελήσεως και ΜΟΕ στα οποία να περιλαμβανόταν και η Αμμόχωστος. Ούτως ή άλλως, έστω και τώρα, θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι πριν από οποιαδήποτε βήματα απαιτείται ο κατάλληλος προβληματισμός καθ΄ ότι κινήσεις εντυπωσιασμού ή καλής θελήσεως μπορούν πολλές φορές να οδηγήσουν σε αποτελέσματα αντίθετα από τα επιδιωκόμενα.

Research Center - Intercollege