Ο μύθος του τέλους του Κυπριακού μετά το «όχι»

Ο μύθος του τέλους του Κυπριακού μετά το «όχι»

Οι υποστηρικτές του Σχεδίου Ανάν θεωρούν ότι σε περίπτωση απόρριψης, στο δημοψήφισμα, του Σχέδιου Ανάν, «δεν πρόκειται να υπάρξει ξανά ενδιαφέρον για επίλυση του Κυπριακού». Αυτός ο ισχυρισμός είναι λανθασμένος. Εάν απορριφθεί το Σχέδιο Ανάν δεν απορρίπτεται η προοπτική λύσης του Κυπριακού. Απορρίπτεται, απλώς, μια πρόταση «λύσης» η οποία δεν είναι ούτε δικαία ούτε λειτουργική ούτε βιώσιμη. Επομένως, είναι ξεκάθαρο ότι το «όχι» στο Σχέδιο Ανάν δεν σημαίνει, σε καμιά περίπτωση, «όχι» σε λύση.

Οι υποστηρικτές του Σχεδίου Ανάν θεωρούν, επίσης, ότι «θα μας τιμωρήσει η Ευρώπη αν πούμε όχι». Αυτός ο ισχυρισμός είναι όχι μόνο υπερβολικός αλλά και ανεδαφικός. Κανένα ευρωπαϊκό κράτος δεν μπορεί να «τιμωρήσει» την Κυπριακή Δημοκρατία και το λαό της επειδή θα απορριφθεί ένα σχέδιο «λύσης», ένα καθαρά αντι-ευρωπαϊκό σχέδιο «λύσης». Αντίθετα, η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση ζήτησε επανειλημμένα, στα επίσημα κείμενά της, όπως η λύση του Κυπριακού είναι «σύμφωνη με το κοινοτικό κεκτημένο και τις αρχές πάνω στις οποίες οικοδομήθηκε η Ένωση». Είναι τουλάχιστον παραπλανητικό να υποστηρίζουν κάποιοι ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδέχεται το Σχέδιο Ανάν ως έχει. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να δεχθεί οποιαδήποτε λύση συμφωνηθεί, αλλά δεν ζήτησε ποτέ να γίνουν αποδεκτές οποιεσδήποτε παραβιάσεις του ευρωπαϊκού κεκτημένου στην Κύπρο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι έτοιμη να δεχθεί την Κυπριακή Δημοκρατία ως κράτος μέλος, ανεξάρτητα εάν λυθεί ή όχι το Κυπριακό.

Το Κυπριακό δεν τελειώνει με την απόρριψη ενός σχεδίου, έστω και αν αυτό το σχέδιο είναι το «πολυδιαφημισμένο» Σχέδιο Ανάν. Αντίθετα, με την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν, το Κυπριακό θα εισέλθει σε μια νέα φάση. Η Κυπριακή Δημοκρατία θα ενταχθεί στην Ευρωπαϊκή Ένωση ως ισότιμο κράτος-μέλος και ως η μόνη νόμιμη Aρχή στο νησί. Το ευρωπαϊκό κεκτημένο θα ανασταλεί στα κατεχόμενα εδάφη, εξ υπαιτιότητας της τουρκικής κατοχής. Με την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν και την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ, το Κυπριακό θα εισέλθει σε μια νέα φάση.

Πρώτο, ο κ. Ανάν γράφει ξεκάθαρα στην έκθεσή του ότι «εάν δεν εγκριθεί το Σχέδιο, θα είναι άκυρο και κενό περιεχομένου, και οι δεσμεύσεις που θα αναληφθούν από τα μέρη με την επανέναρξη των συνομιλιών, συμπεριλαμβανομένης της υποβολής σε δημοψηφίσματα, δεν θα έχει οποιαδήποτε νομική επίδραση». Επομένως, εάν απορριφθεί το Σχέδιο Ανάν, είναι σαν να μην υπήρξε ποτέ.

Δεύτερο, τα δεδομένα όσον αφορά τους Τουρκοκυπρίους θα αλλάξουν άρδην. Οι Τουρκοκύπριοι, από τη στιγμή που αναγνωρίζονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση ως νόμιμοι πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας, θα είναι Eυρωπαίοι πολίτες και θα μπορούν να απολαύσουν τα αγαθά την ένταξης στην ΕΕ. Κανένας Τουρκοκύπριος δεν θα είναι υπέρ της διχοτόμησης, επειδή ακριβώς θα χάσει τόσο την ιθαγένεια της Κυπριακής Δημοκρατίας όσο και την ιθαγένεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η Κυπριακή Δημοκρατία θα αναπτύξει προγράμματα στήριξης και επανένταξης των Τουρκοκυπρίων στο ελεύθερο μέρος του κράτους, και θα μπορεί να τους αξιοποιήσει σε διεθνείς αποστολές στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στα Ηνωμένα Έθνη, στο Συμβούλιο της Ευρώπης, όπως επίσης και σε πρεσβείες «κλειδιά», όπως αυτή στην Ουάσινγκτον.

Τρίτο, από τη στιγμή που οι Τουρκοκύπριοι θα συμμετέχουν ενεργά στην Κυπριακή Δημοκρατία, η Τουρκία δεν θα έχει, πλέον, κανένα πολιτικό ή νομικό επιχείρημα για να διατηρεί στρατεύματα κατοχής στην Κύπρο. Η Τουρκία υποστηρίζει ότι διατηρεί κατοχικά στρατεύματα στην Κύπρο για να «προστατεύει τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων». Ποια δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων, λοιπόν, θα υποστηρίζει η Τουρκία, τη στιγμή που η Κυπριακή Δημοκρατία και η Ευρωπαϊκή Ένωση θα είναι οι θεματοφύλακες των ευρωπαϊκών δικαιωμάτων και προνομιών των Τουρκοκυπρίων; Ταυτόχρονα, η Τουρκία θα έχει αυξημένο κόστος από τη συνέχιση των εναντίον της προσφυγών στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων από όσους στερούνται των δικαιωμάτων τους, λόγω της παράνομης στρατιωτικής της παρουσίας στο νησί. Τόσο από Ελληνοκυπρίους όσο και από Τουρκοκυπρίους. Η πίεση πάνω στην Τουρκία θα αυξηθεί δραματικά, όταν οι καταδικαστικές αποφάσεις εναντίον της θα βγαίνουν η μία μετά την άλλην.

Τέταρτο, η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη της θα είναι θεσμικοί σύμμαχοι της Κυπριακής Δημοκρατίας. Από τη στιγμή που τα 25 Κοινοβούλια των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης επικύρωσαν τη Συνθήκη Προσχώρησης της Κυπριακής Δημοκρατίας, έχουν αποδεχθεί δύο πραγματικότητες. Από τη μια ότι η Κυπριακή Δημοκρατία είναι το μόνο αναγνωρισμένο κράτος στην Κύπρο το οποίο διασφαλίζει τα δικαιώματα όλων των νόμιμων κατοίκων του, Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων. Από την άλλη, αναγνωρίζουν ότι τα κατεχόμενα εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι και κατεχόμενα εδάφη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Πώς είναι δυνατό να μην ενδιαφέρεται κανένας για το Κυπριακό μετά την απόρριψη του Σχεδίου Ανάν, όπως υποστηρίζουν οι γνωστοί κινδυνολόγοι, τι στιγμή που θα δημιουργηθούν όλες αυτές οι προϋποθέσεις; Πώς μπορούν να αγνοούν τη δυναμική που θα δώσει η ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ; Ποιος Ευρωπαίος μπορεί να αμφισβητήσει τη θέληση της πλειοψηφίας του κυπριακού λαού να προστατεύσει το κράτος του και να επιμένει σε λύση με βάση το ευρωπαϊκό κεκτημένο;

Τα διεθνή προβλήματα, όπως το Κυπριακό, δεν κλείνουν τόσο εύκολα, όσο θέλουν ορισμένοι να διαδίδουν. Η διεθνής πολιτική δεν είναι ποτέ στατική και κάθε κράτος το οποίο επιδιώκει να επιβιώσει, ως κυρίαρχο και ανεξάρτητο, εκμεταλλεύεται κάθε ιστορική συγκυρία που του δίνεται για να το πετύχει. Με την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ, ο λαός της Κύπρου, Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι, θα συνειδητοποιήσουν ότι έχουν κοινά συμφέροντα και ότι το ευρωπαϊκό κεκτημένο θα είναι η βάση λύσης του προβλήματός τους. Αυτό το γεγονός όχι μόνο θα το σεβαστεί η διεθνής κοινότητα, αλλά θα το αξιοποιήσει για να οικοδομήσει τις επόμενες προσπάθειες για λύση του Κυπριακού.

Η πολιτική ηγεσία έχει καθήκον όχι μόνο να διασφαλίσει την διεξαγωγή ενός ελεύθερου και ανεπηρέαστου δημοψηφίσματος, αλλά και να σεβαστεί απόλυτα τη θέληση των πολιτών. Αντί να αναπτύσσεται η γνωστή κινδυνολογία, θα ήταν καλύτερο εάν γινόταν προσπάθεια να επεξηγηθεί στη διεθνή κοινότητα και ιδιαίτερα στην Ευρωπαϊκή Ένωση γιατί η πλειοψηφία του κυπριακού λαού είναι πιθανόν να απορρίψει αυτό το Σχέδιο Ανάν.

Research & Development Center - Intercollege