|
Στις τρεις εβδομάδες που ακολούθησαν της ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην
Ευρωπαϊκή Ένωση (Ε.Ε.), προκλήθηκε σύγχυση γύρω από το καθεστώς συμμετοχής των
Τουρκοκυπρίων στην Ε.Ε. Αίτια αυτής της σύγχυσης ήταν η επαναλαμβανόμενη δήλωση
ξένων διπλωματών ότι «μετά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος οι Τουρκοκύπριοι
πρέπει να βγουν από την απομόνωση». Για να αποκωδικοποιήσουμε την πρακτική
σημασία αυτής της δήλωσης, οφείλουμε να κάνουμε μια αισθητή διάκριση ανάμεσα
στις προθέσεις και τις δυνατότητες του διεθνούς παράγοντα. Παρόλο που οι
προθέσεις, κυρίως, των ΗΠΑ, της Βρετανίας και ορισμένων αξιωματούχων της Ε.Ε.
είναι να «τιμωρήσουν» τους Ελληνοκύπριους επειδή δεν ενέδωσαν στις πιέσεις τους,
εντούτοις οι δυνατότητές τους να πράξουν κάτι τέτοιο περιορίζονται από το
γεγονός της ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε., ως διεθνές
αναγνωρισμένο κυρίαρχο κράτος.
Πρώτ’ απ’ όλα, πρέπει να ξεκαθαρίσει το ζήτημα της λεγόμενης αναβάθμισης ή
αναγνώρισης του ψευδοκράτους. Η αναγνώριση του ψευδοκράτους είναι αδύνατη. Το
παράνομο καθεστώς της «ΤΔΒΚ» έχει κατ’ επανάληψιν επιβεβαιωθεί από το Συμβούλιο
Ασφαλείας, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και το Δικαστήριο των
Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Τα κράτη μέλη του ΟΗΕ και, ιδιαίτερα, τα κράτη μέλη της
Ε.Ε. δεσμεύονται από τις αποφάσεις διεθνών οργανισμών και δικαστηρίων. Σύμφωνα
και με το Πρωτόκολλο
10
της Συνθήκης Προσχώρησης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε., αλλά και μετά την
έγκριση του Κανονισμού για την Πράσινη Γραμμή, το κατεχόμενο έδαφος της
Δημοκρατίας καθίσταται και (κατεχόμενο) έδαφος της Ε.Ε. Είναι γεγονός ότι το
αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος δεν μπορεί να ανατρέψει την πραγματικότητα της
παράνομης παρουσίας τουρκικών στρατευμάτων στην Κύπρο και το γεγονός ότι η
υφιστάμενη κατάσταση πραγμάτων είναι αποτέλεσμα της τουρκικής εισβολής.
Η έξοδος των Τουρκοκυπρίων από την απομόνωση δεν συνεπάγεται, σε καμιά
περίπτωση, αναβάθμιση του ψευδοκράτους. Η συμμετοχή των Τουρκοκυπρίων στην Ε.Ε.
και η δυνατότητά τους ν’ απολαμβάνουν τ’ αγαθά της ένταξης, εκπληρώνεται μέσω
της καθ’ αυτό συμμετοχής της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ένωση και δυνάμει της
ιδιότητάς τους ως κοινότητας της Δημοκρατίας.
Αντίθετα, η παραμονή των Τουρκοκυπρίων σε απομόνωση οφείλεται, ουσιαστικά, στις
αποτυχημένες απόπειρες απόχυσης, τη συνεχή προσπάθεια της Τουρκίας να
υποβαθμίσει την Κυπριακή Δημοκρατία και την αποτυχημένη προσπάθεια για
αναγνώριση δεύτερου κράτους στην Κύπρο. Με την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας
στην Ε.Ε., οι προσπάθειες της Τουρκίας και της ηγεσίας των Τουρκοκυπρίων να
προκαλέσουν τη διεθνή αναγνώριση του ψευδοκράτους έφτασαν σε τελικό αδιέξοδο.
Αυτό που δεν έχει γίνει, δυστυχώς, κατανοητό, ούτε καν από μια μερίδα Ελλαδιτών
και Ελληνοκυπρίων, είναι το γεγονός ότι οποιαδήποτε προσπάθεια αναβάθμισης ή
αναγνώρισης του ψευδοκράτους προσβάλλει, το θεσμικό πλαίσιο, όχι μόνο του ΟΗΕ,
αλλά και της Ε.Ε. Η συμμετοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε. δεν
ενδυναμώνει μόνο τη νομική υπόσταση του κυπριακού κράτους, αλλά εξουδετερώνει
τις οποιεσδήποτε προσπάθειες αναβάθμισης του ψευδοκράτους.
Η ανακοίνωση του τουρκικού Yπουργείου Eξωτερικών, την
1η
Μαΐου
2004,
ότι δεν αναγνωρίζει την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ε.Ε. και ότι θα
συνεχίζει να αναγνωρίζει το ψευδοκράτος υπονομεύει, στην ουσία, τη συμμετοχή των
Τουρκοκυπρίων στην Ε.Ε. Η Τουρκία θα βρεθεί σύντομα σε σοβαρά διλήμματα όσον
αφορά τόσο την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατία όσο και την εκπλήρωση των
υποχρεώσεών της που απορρέουν από την Τελωνειακή Ένωση με την Ε.Ε., σε σχέση με
την Κύπρο.
Παρόλα αυτά, δεν μπορούμε να παραβλέψουμε το γεγονός ότι με δεδομένη την
τουρκική κατοχή και την αδυναμία της κυβέρνησης της Κύπρου να ασκήσει
αποτελεσματικό έλεγχο στις κατεχόμενες περιοχές, δημιουργούνται, προοδευτικά,
προβλήματα όσον αφορά την τουριστική βιομηχανία και την προοπτική εφησυχασμού
των Τουρκοκυπρίων στη νέα κατάσταση πραγμάτων. Τα ζητήματα αυτά, όμως, όπως και
άλλα απορρέοντα ζητήματα της ένταξης, είναι πλήρως αντιμετωπίσημα.
Όσο πιο σύντομα γίνει ευρέως κατανοητό το καθεστώς συμμετοχής των Τουρκοκυπρίων
στην Ε.Ε., τόσο πιο σύντομα θα μπορούν να κατατεθούν παραγωγικές εισηγήσεις για
την αξιοποίηση των νέων δεδομένων με στόχο (1)
την αντιμετώπιση των απορρέοντων ζητημάτων της ένταξης κάτω από το ιδιόμορφο
καθεστώς της ημικατοχής και (2)
την οικοδόμηση μια νέας διαδικασίας, η οποία θα οδηγήσει στην επίλυση του
Κυπριακού σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κεκτημένο. Πρωτίστως, πρέπει να γίνει
κατανοητό το γεγονός ότι η ανατροπή της αρχής της κρατικής κυριαρχία, δηλαδή η «απο-αναγνώριση»
της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι αδύνατη εντός της Ε.Ε.
Research & Development Center - Intercollege
Copyright © 2004. All rights reserved
|