Η ουσία της υπογραφής του πρωτοκόλλου

Η ουσία της υπογραφής του Πρωτοκόλλου

Εξασφαλίζοντας ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων τον Δεκέμβριο του 2004 η Τουρκία ταυτόχρονα συμφωνούσε και στην υπογραφή ενός πρωτοκόλλου για την επέκταση της τελωνειακής ένωσης μεταξύ της και των νέων 10 χωρών μελών. Η δέσμευση αυτή προκύπτει από τις συμβατικές υποχρεώσεις της Τουρκίας έναντι της Ένωσης. Δεν επρόκειτο περί παραχωρήσεως της Τουρκίας είτε προς την Κύπρο είτε προς την ΕΕ. Αντίθετα το γεγονός ότι ούτε η Κύπρος αλλά ούτε και τα υπόλοιπα μέλη της ΕΕ δεν επέμειναν και σε άλλες κινήσεις από την πλευρά της Άγκυρας έπρεπε να εκτιμηθεί. Παρά το γεγονός ότι ο Ταγίπ Ερτογάν (καθώς και ο Τόνι Μπλέρ) τόνιζε τότε ότι η υπογραφή του πρωτοκόλλου δεν συνεπάγεται αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας εν τούτοις εμμέσως πλήν σαφώς επρόκειτο περί έμμεσης αναγνώρισης.

Τώρα η Τουρκία επιθυμεί και πάλιν να διαφοροποιήσει τη θέση της. Ενώ έχει μονογράψει το πρωτόκολλο επαναλαμβάνει ότι δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία και ταυτόχρονα θα δημιουργήσει προβλήματα στην εφαρμογή του πρωτοκόλλου σε σχέση με την Κύπρο. Αυτό όμως δεν είναι μόνο θέμα διαφοράς Κύπρου και Τουρκίας αλλά και διαφορά Τουρκίας και ΕΕ.

Γιατί συμπεριφέρεται με αυτό τον τρόπο η Τουρκία; Στόχος της εξακολουθεί να είναι η απο-αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας και η αναγνώριση μιας νέας κρατικής οντότητας στη βάση του Σχεδίου Ανάν. Δεύτερο, μέχρι την εξεύρεση λύσης του Κυπριακού η Τουρκία θα προσπαθήσει να αναβαθμίσει (ακόμη περισσότερο) το κατοχικό καθεστώς. Με την υπογραφή του πρωτοκόλλου και εφαρμογής κάποιων από τις πρόνοιές του, η Τουρκία θα επιδιώξει να εξασφαλίσει απ΄ ευθείας εμπόριο μεταξύ των κατεχόμενων και της ΕΕ. Τρίτο, λόγω εσωτερικών προβλημάτων ο Ταγίπ Ερτογάν θα ήθελε να διασκεδάσει τις αυξανόμενες κατηγορίες και της αντιπολίτευσης αλλά και μερίδας του κόμματος του.

Το ζήτημα είναι πώς τοποθετούμεθα εμείς σε σχέση με αυτή την Τουρκική πρακτική. Καθήκον μας είναι να πείσουμε τους εταίρους μας ότι αυτό δεν είναι μόνο θέμα της Κύπρου αλλά είναι θέμα που αφορά και την αξιοπιστία της ΕΕ. Η Κύπρος θα πρέπει να εξασφαλίσει συμμαχίες και με χώρες άλλες πλην της Ελλάδος. Ούτω ή άλλως η Αθήνα τα τελευταία χρόνια έχει λάβει τη στρατηγική απόφαση για ενθάρρυνση και υποστήριξη της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας ανεξάρτητα από την πορεία του Κυπριακού.

Το θέμα είναι να δούμε πώς εξασφαλίζουμε και άλλες συμμαχίες με εκείνες τις δυνάμεις που ήδη έχουν αμφιβολίες για την Τουρκική στάση. Αυτό είναι εφικτό αλλά χρειάζεται σκληρή δουλειά. Όσον αφορά την ουσία του Κυπριακού θα πρέπει εμείς να χαράξουμε κατευθυντήριες γραμμές με βάση τη σύζευξη του ιστορικού συμβιβασμού και των Ευρωπαϊκών αρχών και να παραμερίσουμε τη φιλοσοφία του Σχεδίου Ανάν. Η πολιτική της Κύπρου μπορεί να βρει πολυδιάστατη ανταπόκριση σε αρκετούς χώρους φτάνει εμείς να έχουμε μία ξεκάθαρη στρατηγική η οποία να συνοδεύεται από τις ανάλογες κινήσεις τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.

Είναι επίσης πολύ σημαντικό να επεξηγήσουμε προς πάσαν κατεύθυνση ότι η Κυπριακή πολιτεία έχει ακολουθήσει μια πολιτική η οποία έχει ήδη αποφέρει μεγάλα οφέλη για την Τουρκοκυπριακή κοινότητα και ότι οποιαδήποτε εμπόδια υπάρχουν για περαιτέρω ανοίγματα των Τουρκοκυπρίων με τον έξω κόσμο οφείλεται στην Τουρκική κατοχή. Πρέπει να πείσουμε ότι είναι εκεί που θα πρέπει να εστιασθεί η προσοχή της ΕΕ και της διεθνούς κοινότητας. Εν κατακλείδι, πολλές από τις δυσκολίες της Τουρκίας, περιλαμβανομένων και αυτών που αφορούν το πρωτόκολλο, πηγάζουν από την κατοχή εδάφους κράτους μέλους της Ένωσης.

Research & Development Center - Intercollege