Προς αναζήτηση πυξίδας (Α)

Προς αναζήτηση πυξίδας (Α)

Ομολογουμένως η διαχρονική ενασχόληση με το Κυπριακό έχει απορροφήσει τεράστιους πόρους από την κοινωνία μας. Για χρόνια δίδαμε και σε μεγάλο βαθμό εξακολουθούμε να δίνουμε λιγότερη προσοχή σε άλλα θέματα – θέματα παιδείας, οικονομίας, υγείας, περιβάλλοντος και άλλα. Είναι προφανές ότι η κατάσταση αυτή συνεπάγεται ένα τεράστιο κοινωνικο-πολιτικό και οικονομικό κόστος. Ήταν η προσήλωσή μας στην πορεία προς την ΕΕ η οποία μας ανάγκασε να εστιάσουμε την προσοχή μας και σε άλλα σοβαρά θέματα. Και είναι η συμμετοχή μας στην ΕΕ που θα μας βοηθήσει να τα αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά.

Ο πολιτικός αλλά και ο δημόσιος βίος γενικά έχουν να παρουσιάσουν πολλά επιτεύγματα – η ένταξή μας στην ΕΕ είναι ένα από αυτά. Είναι όμως γενικά αποδεκτό ότι υπάρχουν και λιμνάζοντα νερά, ενώ παράλληλα έχουν δημιουργηθεί στην πορεία του χρόνου τέτοιες νοοτροπίες, που αναπόφευκτα έχουν οδηγήσει σε αρνητικές συνέπειες. Κλασικό παράδειγμα οι πελατειακές σχέσεις μεταξύ φορέων εξουσίας και πολιτών – σχέσεις που τροφοδοτούνται και αναπαράγονται από τα χαρακτηριστικά της κοινωνικο-οικονομικής διάρθρωσης της Κύπρου. Με τη σειρά της, η αρνητική αυτή κατάσταση πραγμάτων οδηγεί σε δυσμενέστερες επιπτώσεις: το γεγονός ότι σήμερα στην Κύπρο υπάρχει ένα χάσμα στους όρους απασχόλησης μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα αποτελεί μια τέτοια αρνητική επίπτωση. Αυτό το χάσμα δεν είναι ανεξάρτητο και από το όνειρο των νέων και των πλείστων Κυπρίων για απασχόληση στον δημόσιο τομέα.

Ένας δείκτης που συνήθως χρησιμοποιείται για το επίπεδο προβληματισμού και εξέλιξης μιας χώρας είναι ο αριθμός των βιβλίων που εκδίδονται καθώς και των επιστημονικών συγγραμμάτων. Η Κύπρος δεν διακρίνεται σε αυτόν τον τομέα. Και ούτε ο δείκτης αναγνωστικότητας είναι ιδιαίτερα ψηλός. Τα δεδομένα αυτά δεν είναι ανεξάρτητα και από καταστάσεις που προκύπτουν. Έτσι λοιπόν, εμμέσως πλήν σαφώς, δια της λειτουργίας του ΚΥΣΑΤΣ το κρατικό Πανεπιστήμιο Κύπρου καθίσταται το μέτρο σύγκρισης της παγκόσμιας εκπαίδευσης. Παράλληλα, η φιλοσοφία του κρατισμού είναι τόσο δυνατή, που ακόμα δεν έχει εγκριθεί ένα νομοσχέδιο για την πανεπιστημιοποίηση μη κρατικών ιδρυμάτων. Και τούτο παρά το γεγονός ότι πομπωδώς και κατ΄ επανάληψιν είχε εξαγγελθεί ο στόχος της μετατροπής της Κύπρου σε ακαδημαϊκό κέντρο, και παρά το γεγονός ότι στον κατεχόμενο βορρά

η τριτοβάθμια εκπαίδευση ανθεί με ουσιαστικές πλέον οικονομικές, πολιτικές και κοινωνικές προεκτάσεις.

Δεν εισηγούμαι να μην ασχολούμαστε με το Κυπριακό. Αντίθετα, θα πρέπει να ασχοληθούμε με πραγματισμό, με οραματισμό καθώς και με αποφασιστικότητα και αυτοπεποίθηση. Ποιο είναι το ζητούμενο; Νομίζω πρέπει να αποκτήσουμε πυξίδα – να θέσουμε τους στόχους μας σε σχέση με τη οικονομία, την παιδεία, την κοινωνία και να προχωρήσουμε χωρίς λαϊκισμούς και σκοπιμότητες, και να είμαστε ξεκάθαροι για το τι θέλουμε και τι δεν θέλουμε με το Κυπριακό πρόβλημα.

Η Κυπριακή Δημοκρατία είναι ένα μικρό κράτος μέλος της ΕΕ – που εκ των πραγμάτων καλείται να λειτουργήσει σε ένα πολύ ανταγωνιστικό περιβάλλον. Ταυτόχρονα έχει, σε διάφορα επίπεδα, τις ίδιες υποχρεώσεις με τα μεγάλα κράτη. Πολλοί όταν βλέπουν την Κύπρο από κάποια απόσταση, σχηματίζουν την εντύπωση ότι είμαστε μάλλον εσωστρεφείς, αγνοώντας πολλές φορές τάσεις και ροπές που αργά η γρήγορα θα επηρεάσουν και εμάς. Για χρόνια τώρα είχαμε την αίσθηση ότι κοινωνικά προβλήματα όπως η έξαρση των ναρκωτικών, ο χουλιγκανισμός, το οικονομικό έγκλημα, η ανεργία, οι δημογραφικές ανισορροπίες ήταν και είναι προβλήματα που δεν μπορούν να μας αγγίξουν. Στο τέλος όμως αναπόφευκτα και εμείς βιώνουμε το τι έχουν περάσει άλλες χώρες.

Η Κυπριακή πολιτεία και κοινωνία καλούνται να προχωρήσουν με νέες προσεγγίσεις: εντοπίζουμε τα προβλήματα, προσδιορίζουμε στόχους και προχωρούμε με τόλμη και αποφασιστικότητα σε λύσεις. Για να επιβιώσει η Κύπρος καλείται να προχωρήσει σε υπερβάσεις σε όλα τα επίπεδα. Εάν καταφέρουμε να μετατρέψουμε την Κύπρο σε κράτος πρότυπο δημοκρατίας, πλουραλισμού, δημιουργικότητας, και αποτελέσουμε κεφάλαιο για την ΕΕ και τη διεθνή κοινότητα, τότε τα δεδομένα που θα προκύψουν θα είναι τέτοια που θα συμβάλουν αποφασιστικά και στην επίλυση του Κυπριακού με τον τρόπο που εμείς επιδιώκουμε.

Research & Development Center - Intercollege