Η παραδοξότητα στις Ευρωτουρκικές σχέσεις και οι δικές μας υποχρεώσεις

Η παραδοξότητα στις Ευρωτουρκικές σχέσεις και οι δικές μας υποχρεώσεις

Σε δηλώσεις του ο Βρετανός Υπουργός των Εξωτερικών για το θέμα της Υπογραφής του Πρωτοκόλλου της Τελωνειακής Ένωσης των 10 νέων μελών της ΕΕ από την Τουρκία υπογράμμισε ότι η εν λόγω υπογραφή δεν συνεπάγεται αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας – και ότι η αναγνώριση θα γίνει σε βάθος χρόνου και σε σχέση με την ένταξη της Τουρκίας. Υπενθυμίζεται ότι το βράδυ της 17^ης Δεκεμβρίου 2004 μιλώντας ο Άγγλος Πρωθυπουργός μετά την ιστορική απόφαση της Ευρωπαϊκής Διάσκεψης κορυφής δια της οποίας καθοριζόταν ημερομηνία για έναρξη ενταξιακών συνομιλιών μεταξύ ΕΕ - Τουρκίας υπογράμμιζε πανηγυρικά ότι επρόκειτο για μια μεγάλη μέρα για την Τουρκία, την ΕΕ και τον κόσμο. Δεν παρέλειψε τότε ο κ. Μπλερ να δηλώσει ότι η Συμφωνία που είχε επιτευχθεί σε σχέση με την Τουρκία και τις υποχρεώσεις της δεν προνοούσαν την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Ούτως ή άλλως, πολιτικά, η Τουρκία υποχρεώνεται να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία. Είναι πραγματικά αδιανόητο για μια χώρα να διεκδικεί με αξιώσεις την ένταξή της στην ΕΕ και ταυτόχρονα να μην θέλει να αναγνωρίσει μια χώρα μέλος της Ένωσης. Πάνω απ’όλα το αδιανόητο είναι η συνέχιση της κατοχής εδάφους μέλους της ΕΕ – πρόκειται περί Ευρωπαϊκού εδάφους – από την υποψήφια και έτοιμη να ξεκινήσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις Τουρκία.

Ένα από τα επιχειρήματα που προέταξε ο Μπλερ το βράδυ της 17^ης Δεκεμβρίου – και που κατ΄ επανάληψιν προβάλλεται – είναι ότι η ένταξη της Τουρκίας θα συμβάλει στη συμφιλίωση του χριστιανικού κόσμου με το Ισλάμ. Φυσικά και η συμφιλίωση και η συνεργασία των λαών με διαφορετικό πολιτιστικό και θρησκευτικό υπόβαθρο επιβάλλεται. Παρά ταύτα το επιχείρημα αυτό καθώς και η προβαλλόμενη σημασία της Τουρκικής ένταξης δεν μπορεί να δικαιολογήσει την Τουρκική πολιτική στην Κύπρο. Η Κύπρος αποτελεί, μεταξύ άλλων, πεδίο δοκιμής προθέσεων και αξιοπιστίας τόσο της Τουρκίας όσον και της ΕΕ. Η Τουρκία δεν μπορεί να προβάλλεται ως δημοκρατική και ελεύθερη χώρα η οποία σέβεται τους γείτονες της και ταυτόχρονα να εξακολουθεί να έχει κατοχικά στρατεύματα στην Κύπρο και να τρέφει επεκτατικές βλέψεις σε βάρος γειτονικών της χωρών. Από τη δική της σκοπιά η ΕΕ εάν συνεχίσει να έχει ελλείμματα αλληλεγγύης και να χαμηλώνει τον πήχυ των υποχρεώσεων που απορρέουν από τον Ευρωπαϊκό πολιτικό πολιτισμό θα υποσκάψει την ίδια την αξιοπιστία της καθώς και τη δική της προοπτική ως πρωταγωνιστικής παγκόσμιας δύναμης. Η ΕΕ ακολούθησε τις ΗΠΑ καλώντας τη Συρία να αποσύρει τα στρατεύματά της από τον Λίβανο. Μπορεί η ΕΕ σήμερα να καλέσει την Τουρκία να αποσύρει τα στρατεύματά της από την Κύπρο;

Είναι γνωστό ότι οι χώρες και οι συνασπισμοί κρατών δεν λειτουργούν με βάση ηθικούς κανόνες. Αλλά υπάρχουν ορισμένα όρια που εάν παραβιασθούν τότε τίθενται σε κίνδυνο όχι μόνο αρχές αλλά και ζωτικά συμφέροντα. Στην περίπτωση της Τουρκίας είναι αμφίβολο κατά πόσον σήμερα οι Ευρωτουρκικές σχέσεις θα ήταν στο βαθμό που είναι χωρίς τις ασφυκτικές πιέσεις των ΗΠΑ. Χωρίς να εγείρεται το δίλημμα κατά πόσον η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Ένωσης, το μέγα ερώτημα που τίθεται είναι κατά πόσον η συμπεριφορά της Τουρκίας έναντι ενός μέλους της ΕΕ, της Κυπριακής Δημοκρατίας, συμβαδίζει με τις Ευρωπαϊκές αρχές.

H Κύπρος δεν μπορεί να αλλάξει τους κανόνες του παιγνιδιού, ούτε και τις στρατηγικές ισορροπίες της EE. Μπορεί όμως, και έχει υποχρέωση έναντι του εαυτού της και των εταίρων της, να συμβάλει δημιουργικά και πειστικά για να αναδείξει τους προβληματισμούς αυτούς στην Ευρώπη. Για να το πράξει όμως χρειάζεται ιδεολογική και επικοινωνιακή προεργασία και στρατηγική. Χωρίς αυτά οι πιθανοί σύμμαχοι θα παραμένουν αδιάφοροι εταίροι και εμάς θα συνεχίσει να μας πνίγει το άδικο.

Research & Development Center - Intercollege