Η Κυπριακή Δημοκρατία ως Πυλώνας της Λύσης

Η Κυπριακή Δημοκρατία ως Πυλώνας της Λύσης

Σύμφωνα με τον αείμνηστο Μιλτιάδη Χριστοδούλου, στις 13 Ιουλίου 1974 είχε ολοκληρωθεί μία κατ΄ αρχήν συμφωνία μεταξύ των δύο συνταγματολόγων από την Ελλάδα και την Τουρκία, Μ. Δεκλερή και Ο. Ατλικατστί αντίστοιχα, η οποία επρόκειτο να μονογραφηθεί από τους δύο συνομιλητές Γ. Κληρίδη και Ρ. Ντενκτάς στις 16 Ιουλίου. Η συμφωνία προνοούσε ένα σύστημα ενιαίου κράτους με στοιχεία τοπικής και κοινοτικής αυτοδιοίκησης. Όμως υπήρχαν αμφιβολίες κατά πόσον τελικά η Τουρκία θα συναινούσε σε μια τέτοια λύση. Ούτως ή άλλως, στις 15 Ιουλίου η Ελληνική Χούντα ανέτρεψε τον Πρόεδρο Μακάριο και έδωσε την ευκαιρία στην Τουρκία να εισβάλει στην Κύπρο στις 20 Ιουλίου. Η Βρετανία δεν αντέδρασε. Εξ ορισμού οι εγγυήτριες δυνάμεις ήταν αναπόσπαστο μέρος του προβλήματος.

Ένας από τους στόχους του δίδυμου εγκλήματος, πραξικοπήματος και εισβολής, ήταν η καταστροφή της Κυπριακής Δημοκρατίας. Δεν επισημοποιήθηκε η διχοτόμηση διότι ο μέγιστος στόχος της Τουρκίας ήταν πλέον ο στρατηγικός έλεγχος ολόκληρης της Μεγαλονήσου. Στην πορεία του χρόνου, οι Ελληνοκύπριοι, με βασικό στόχο την ανάκτηση της ακεραιότητας της Κύπρου, προέβησαν σε οδυνηρές υποχωρήσεις αποδεχόμενοι ένα πλαίσιο λύσης με βάση τη διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Αλλά ποτέ δεν τέθηκε θέμα κατάργησης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όλα αυτά τα χρόνια, η Τουρκική πλευρά προωθούσε συγκεκριμένες θέσεις ανεξάρτητα από το κατά πόσον γίνονταν αποδεκτές από τη διεθνή κοινότητα. Η Ελληνοκυπριακή πλευρά πέρασε τις κόκκινες γραμμές σε διάφορα ζητήματα όπως το θέμα της κρατικής υπόστασης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το ότι φθάσαμε σε εισηγήσεις μέσα από το Σχέδιο Ανάν για τη δημιουργία ενός νέου «κοινού κράτους» και τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας ήταν αποτέλεσμα μιας εμμέσου πλήν σαφούς αποδοχής της «παρθενογένεσης» από την Ελληνοκυπριακή ηγεσία.

Στις 24 Απριλίου 2004 όμως, ο λαός απέρριψε τη φιλοσοφία του Σχεδίου Ανάν δίνοντας το στίγμα της πορείας που θα πρέπει να ακολουθηθεί. Ως εκ τούτου, μια βασική γραμμή για την επίλυση του Κυπριακού προβλήματος είναι πλέον η συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία δεν είναι μόνο υπόθεση των Ελληνοκυπρίων αλλά και των Τουρκοκυπρίων. Στην Ελληνοκυπριακή πλευρά από το 1974 και μετά, και με αποκορύφωμα τις 24 Απριλίου 2004, υπάρχει μια ιδεολογική ταύτιση με την Κυπριακή Δημοκρατία. Οι Ελληνοκύπριοι αναμένουν από τους Τουρκοκυπρίους να αντικρίσουν την Κυπριακή Δημοκρατία με την ίδια στοργή. Από Τουρκοκυπριακής πλευράς οι μαζικές αιτήσεις για ταξιδιωτικά και άλλα έγγραφα της Κυπριακής Δημοκρατίας καταδεικνύουν ότι είναι δυνατόν και οι Τουρκοκύπριοι να αγκαλιάσουν την Κυπριακή Δημοκρατία. Το ζητούμενο είναι μια πολιτική η οποία πειστικά να εκπέμπει το μήνυμα ότι στα πλαίσια της Κυπριακής Δημοκρατίας και οι Τουρκοκύπριοι θα έχουν ουσιαστική συμμετοχή στην πολιτική εξουσία και στους καρπούς της ανάπτυξης, με τη βασική προϋπόθεση ότι και αυτοί θα έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις με τους Ελληνοκυπρίους.

Η Ελληνοκυπριακή πλευρά δεν μπορεί να αποδεχθεί την κατάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας επειδή αυτό θα αποτελούσε επιβράβευση του δίδυμου εγκλήματος του 1974 καθώς και απαρχή νέων δεινών. Το ζητούμενο είναι οι ξεκάθαρες τοποθετήσεις ούτως ώστε να γνωρίζει και ο Κυπριακός λαός και οι ξένοι το όραμά μας. Το καλύτερο μνημόσυνο γι΄ αυτούς που έπεσαν υπερασπιζόμενοι την ελευθερία είναι η συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας και η δημιουργία συνθηκών μέσα από τις οποίες Ελληνοκύπριοι και Τουρκοκύπριοι θα μπορούν να πορευθούν σε ένα κοινό μέλλον σε μια κοινή πατρίδα στα πλαίσια της ΕΕ. Ο στόχος αυτός είναι μεν υψηλός αλλά ανήκει στη σφαίρα του εφικτού.

Research & Development Center - Intercollege