Μπορεί η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία να αποτελέσει Ευρωπαϊκή Λύση;

Μπορεί η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία να αποτελέσει Ευρωπαϊκή Λύση;

Είχα προγραμματίσει να γράψω για την αποκατάσταση της δημοκρατίας στην Ελλάδα και την έκτοτε πορεία των Ελληνο-Τουρκικών σχέσεων και την επίδρασή τους στο Κυπριακό. Και θα προσπαθούσα, μεταξύ άλλων, να επεξηγήσω πως φθάσαμε από την ψυχρότητα στις Ελληνο-Τουρκικές σχέσεις το 1974 στο σημερινό κλίμα και την κατ΄ ουσίαν αποσύνδεση του Κυπριακού από τις Ελληνο-Τουρκικές σχέσεις.

Όμως τις τελευταίες μέρες, είχαμε δύο σημαντικά θέματα: την ομιλία του Γ.Γ. του ΑΚΕΛ και Προέδρου της Βουλής Δ. Χριστόφια στην επέτειο του πραξικοπήματος, και την απεργία των οδηγών φορτηγών. Με αφορμή την ομιλία του Δ. Χριστόφια, θα ασχοληθώ με το Κυπριακό με στόχο τη συμβολή στον διάλογο. Πρώτα όμως σημειώνω, σε σχέση με τις απεργίες, ότι η κατάσταση αυτή είναι απότοκη της πολιτικής οικολογίας της Κύπρου η οποία εάν δεν αναστραφεί, στην πορεία του χρόνου τα αποτελέσματα θα είναι καταστροφικά.

Στην ομιλία του ο Δ. Χριστόφιας, μεταξύ άλλων, σκιαγράφησε τρεις σχολές σε σχέση με το Κυπριακό. Η μία επιθυμεί την επαναφορά του Σχεδίου Ανάν με οριακές αλλαγές. “Στον αντίποδα”, γίνεται αναφορά σε αυτό που αποκαλείται Ευρωπαϊκή λύση. Η άλλη σχολή, την οποία υποστηρίζει ο Δ. Χριστόφιας, θεωρεί ότι υπό τις περιστάσεις η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία προβάλλει ως η σωστή επιλογή. Επιπρόσθετα, ο Γ.Γ. του ΑΚΕΛ τόνισε ότι η διχοτόμηση δεν αποτελεί ούτε λύση ούτε και επιλογή.

Όμως δεν έχει συζητηθεί επαρκώς τι είναι Ευρωπαϊκή λύση και ούτε γίνεται κατανοητό τι εννοείται ακριβώς με τον όρο διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία. Ο τρόπος με τον οποίο ερμηνεύεται η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία από την Τουρκική πλευρά παραπέμπει σε ένα σαφώς Οθωμανικό μοντέλο διακυβέρνησης και τη διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας, προοπτική που είναι χειρότερη από τη διχοτόμηση. Ούτε και ο τρόπος που την ερμήνευσε ο Γ.Γ. του ΟΗΕ δια του Σχεδίου του έγινε αποδεκτός από τον Κυπριακό λαό καθ΄ ότι ήταν κοντά στις Τουρκικές απόψεις. Όμως η πρόκληση είναι ο προσδιορισμός της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας με τέτοιο τρόπο ώστε να αποτελεί Ευρωπαϊκή λύση.

Βασικά στοιχεία μιας τέτοιας προοπτικής είναι η συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας, το ενιαίο της οικονομίας και οι δημοκρατικοί θεσμοί του συστήματος λαμβάνοντας υπ΄ όψιν τον ομοσπονδιακό του χαρακτήρα. Ένα άλλο σοβαρό στοιχείο είναι ο σεβασμός της επιλογής κάθε πολίτη να μπορεί να εγκατασταθεί όπου επιθυμεί, καθ΄ απάσαν την επικράτεια της Κύπρου, λαμβάνοντας υπ΄ όψιν τη διζωνικότητα η οποία όμως θα είναι χαλαρής μορφής. Θα είναι επίσης εφικτό για τους Ελληνοκύπριους να μπορούν να έχουν κοινότητες και να δημιουργούν κοινωνικό ιστό στην υπό Τουρκοκυπριακή διοίκηση πολιτεία και αντίστροφα. Πέραν τούτου, είναι αδιανόητος ο θεσμός των εγγυητριών δυνάμεων.

Υπενθυμίζω ότι διαχρονικά η Ελληνοκυπριακή ηγεσία δεν είχε ασχοληθεί στον βαθμό που θα έπρεπε με την οικονομική διάσταση της λύσης. Η συζήτηση για το τι θα συνεπαγόταν οικονομικά η διζωνική δικοινοτική ομοσπονδία ήρθε μετά την κατάθεση του Σχεδίου Ανάν. Έτσι και τώρα η όλη συζήτηση για την Ευρωπαϊκή λύση δεν είναι ολοκληρωμένη. Η Ελληνοκυπριακή πλευρά δεσμεύεται με τις συμφωνίες υψηλού επιπέδου καθώς και με την εγκαθίδρυση ενός διζωνικού δικοινοτικού ομοσπονδιακού κράτους. Όμως αυτό δεν αποκλείει τον εμβολιασμό του με τον Ευρωπαϊκό πολιτικό πολιτισμό, ούτως ώστε η λύση να διασφαλίζει την ενότητα του κράτους, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Μια τέτοια λύση θα μπορεί να μετεξελιχθεί, στην πορεία του χρόνου με τη συναίνεση και των δύο κοινοτήτων, σε ένα μοντέλο λειτουργικής ομοσπονδίας, όπου η γεωγραφική διάσταση να πάρει άλλη μορφή.

Research & Development Center - Intercollege