Πέρα από τη συνάντηση με την Condoleezza Rice

Λίγο πριν την επίσκεψη του Μεχμέτ Αλί Ταλάτ στην Ουάσινγκτον για τη συνάντηση του με την Υπουργό των Εξωτερικών των ΗΠΑ, το Κέντρο για τις ΗΠΑ και την Ευρώπη του Brookings Institution, ανακοίνωνε ότι ο «Τουρκοκύπριος Πρόεδρος» θα μιλούσε στο εν λόγω Ίδρυμα στις 27 Οκτωβρίου. Στο σχετικό ανακοινωθέν υπογραμμιζόταν ότι, τον Τουρκοκύπριο ηγέτη θα καλωσόριζε ο Strobe Talbott, Πρόεδρος του Brookings Institution (ο οποίος είχε διατελέσει Υφυπουργός Εξωτερικών επί προεδρίας Κλίντον).  Η πρόσκληση Ταλάτ σε αυτό το ίδρυμα, πέραν του ότι είναι μέρος της διεθνούς πρακτικής στο σημερινό περιβάλλον, είναι ενδεικτική της σημασίας που αποδίδει η Τουρκία και η Τουρκοκυπριακή ηγεσία στα think tanks.  Υπογραμμίζεται, επίσης, ότι έχουν προγραμματισθεί και άλλες επαφές του Ταλάτ με σημαντικά κέντρα ερευνών στις ΗΠΑ.

Την πολυδιάστατη σημασία των think tanks έχει κατανοήσει προ πολλού η Τουρκία, η οποία επενδύει ποικιλοτρόπως σε αυτά τα ιδρύματα, σε διάφορες χώρες.  Υπογραμμίζεται, επίσης, ότι η Άγκυρα ενισχύει Τουρκικά thinks tanks, ενώ ταυτόχρονα έχει ενθαρρύνει την ίδρυση παρόμοιων ιδρυμάτων και στην κατεχόμενη Κύπρο (π.χ. το Cyprus Policy Center, που είναι συνδεδεμένο με το «Πανεπιστήμιο Ανατολικής Μεσογείου» στην κατεχόμενη Αμμόχωστο).

Εάν εξετασθούν οι δραστηριότητες διαφόρων ιδρυμάτων για συγκεκριμένα θέματα (π.χ. Μέση Ανατολή, Κεντρική Ασία, Βαλκάνια, Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, Ευρω-Τουρκικές σχέσεις, Κυπριακό, κλπ), τα ευρήματα θα ξαφνιάσουν. Μεταξύ άλλων, αρκετές φορές υπάρχει συστηματική προώθηση θέσεων και εντυπώσεων, τόσο σε επίπεδο κέντρων λήψεων αποφάσεων, όσο και σε επίπεδο ΜΜΕ.  Για παράδειγμα, σημειώνεται ότι τον Ιούνιο του 2005, το Κέντρο για τις ΗΠΑ και την Ευρώπη του Brookings Institution, εξήγγειλε διαγωνισμό εργασιών, με χρηματικά ποσά, για τον ρόλο της Τουρκίας ($35,000 Sabanci Essay Competition), ενώ ταυτόχρονα διοργανώθηκαν συζητήσεις στρογγυλής τραπέζης με αντικείμενο τις Ευρωτουρκικές σχέσεις και το διεθνή ρόλο της Τουρκίας.  Αναφέρεται συναφώς δημοσίευμα στην International Herald Tribune στις 18 Αυγούστου 2005, του διευθυντή του εν λόγω Κέντρου, Philip Gordon (συμβούλου του Προέδρου Κλίντον κατά τη διάρκεια της προεδρίας του), με τίτλο “EU Enlargement: Cyprus is a Poor Excuse for Turning Away Turkey”.  Στο συγκεκριμένο άρθρο προβαλλόταν, μεταξύ άλλων, η άποψη ότι η Άγκυρα είχε εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της και ότι η Κύπρος αποτελούσε “poor excuse” (φτηνή δικαιολογία) για να εμποδισθεί η ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ.

Είναι προφανές ότι, μεταξύ άλλων, τα διάφορα κέντρα ερευνών καλλιεργούν και επεξεργάζονται ιδέες για συγκεκριμένα θέματα, ενώ ταυτόχρονα πολλές φορές προωθούν, έμμεσα, συγκεκριμένες θέσεις ή φιλοσοφικές αρχές.  Εν ολίγοις, σε αρκετές περιπτώσεις, διάφορα κέντρα μπορεί να έχουν συγκεκριμένη πολιτική agenda.

Και η Κύπρος; Κατ΄ επανάληψιν είχαμε υπογραμμίσει ότι η Κύπρος δεν μπορούσε να αγνοήσει αυτή τη διάσταση.  Ενώ η Κύπρος εξακολουθεί να είναι θύμα της εισβολής και της κατοχής, εν τούτοις η Τουρκία έχει, τουλάχιστον βραχυπρόθεσμα, κατ΄ ουσίαν αποενοχοποιηθεί. Ταυτόχρονα, πολλές φορές οι Ελληνοκύπριοι είναι υπό κατηγορία ότι η στάση τους δεν συνέτεινε στην επίλυση του προβλήματος.

Τον τελευταίο καιρό η πολιτεία προσπαθεί να δημιουργήσει κρατικά ιδρύματα σε αυτό το επίπεδο.  Πρέπει όμως να γίνει κατανοητό ότι, για λόγους αξιοπιστίας, αποδοτικότητας, καθώς και επικοινωνιακής τακτικής, τα μη κρατικά ιδρύματα δεν μπορούν να υποκατασταθούν.  Επιπρόσθετα, ενώ αναγνωρίζεται η σημασία των κρατικών ιδρυμάτων και σε αυτό το επίπεδο, τα μη κρατικά think tanks αποτελούν, σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική, την πρώτη επιλογή.  Το κεφάλαιο αυτό πρέπει να αντικρυσθεί πολύ πιο σοβαρά, καθώς η συνέχιση αυτής της υποτίμησης και παραγνώρισης, συνεπάγεται πολύ πιο σοβαρό κόστος – απ΄ ότι η πολιτεία αντιλαμβάνεται.