Η πολιτική οικονομία της ένταξης στην Ευρωζώνη

H ένταξη της Κύπρου στην Ευρωζώνη αποτελεί μέγιστο εθνικό αλλά και κοινωνικο-οικονομικό στόχο.  Οι επιφυλάξεις που έχουν εγερθεί πηγάζουν από τον φόβο ότι ελλοχεύει ο κίνδυνος εκτροχιασμού του κοινωνικού κράτους καθώς και η πιθανότητα μιας πολιτικής σκληρής λιτότητας. 

Όμως η ματαίωση του στόχου της ένταξης στην Ευρωζώνη δεν συνεπάγεται κατ΄ ανάγκην διατήρηση και αναβάθμιση του κοινωνικού κράτους.  Όπως και η επίτευξη της ένταξης στην Ευρωζώνη δεν σημαίνει κατ΄ ανάγκη ματαίωση του στόχου της περαιτέρω εμβάθυνσης του κοινωνικού κράτους.  Τελικά το ζητούμενο είναι μια πετυχημένη πορεία της οικονομίας η οποία αφ΄ ενός να δώσει το εισιτήριο για ένταξη στην Ευρωζώνη και αφ΄ ετέρου να επιτρέψει την αναβάθμιση του κοινωνικού κράτους.

Ομολογουμένως η εμπειρία των πλείστων χωρών που εντάχθηκαν στην Ευρωζώνη ήταν ότι κατά τη διάρκεια της πορείας σύγκλισης και τελικής ένταξης, οι οικονομίες τους αντιμετώπισαν πολύ σοβαρά προβλήματα.  Μεταξύ άλλων, καταγράφηκαν πολύ χαμηλοί ρυθμοί οικονομικής μεγέθυνσης και σχετικά ψηλή ανεργία.  Θεωρείται ότι η κατάσταση αυτή ήταν εν πολλοίς απότοκη μιας πολιτικής λιτότητας.

Η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωζώνη συνεπάγεται τεράστια οφέλη σε σχέση με το Κυπριακό.  Η συμμετοχή στην Ευρωζώνη επηρεάζει καθοριστικά την εθνική οικονομική πολιτική όπως επίσης και τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.  Με την ένταξη στην Ευρωζώνη δημιουργείται ένα πολύ πιο ενοποιητικό πλαίσιο λειτουργίας της οικονομίας σε σχέση με οτιδήποτε συζητείτο προηγουμένως, ως λύση του Κυπριακού.  Πάνω απ΄ όλα ο κίνδυνος υποτίμησης του νομίσματος ως αποτέλεσμα της αύξησης των δημοσίων δαπανών ή/και άλλων δεδομένων, που θα προκύψουν από μια ομοσπονδιακή λύση, παύει να υφίστανται.

Επιπρόσθετα, με την ένταξη στην Ευρωζώνη δεν θα τίθεται θέμα επιθέσεων έναντι της Κυπριακής λίρας είτε από ψιθύρους είτε από σπεκουλαδόρους για μια πιθανή υποτίμηση του νομίσματος.  Και ούτε θα υφίστανται κίνδυνος συναλλαγματικής αποσταθεροποίησης ως αποτέλεσμα ανεπιθύμητων πολιτικών εξελίξεων.  Η ένταξη στην Ευρωζώνη με βάση την υφιστάμενη ισοτιμία λίρας-ευρώ διασφαλίζει και τη σταθερότητα εισοδημάτων.  Πέραν τούτου η ένταξη στην Ευρωζώνη αναβαθμίζει την ελκυστικότητα της Κύπρου για ξένες επενδύσεις.  Όλα αυτά δεν είναι ευκαταφρόνητα οφέλη.  Η κυβέρνηση έχει τα τελευταία δύο χρόνια ακολουθήσει μια πολιτική δημοσιονομικής περισυλλογής.  Η πολιτική αυτή αποτελεί αναγκαία αλλά όχι επαρκή προϋπόθεση για επιτυχία.

Ένα μεγάλο δίδαγμα από τις εμπειρίες των δώδεκα χωρών της Ευρωζώνης είναι ότι η δημοσιονομική περισυλλογή και η σύγκλιση δεν συνοδεύθηκε από μια πολιτική περαιτέρω οικονομικής μεγέθυνσης και ανάπτυξης, με αποτέλεσμα τη οικονομική συρρίκνωση και τα συνακόλουθα προβλήματα.  Στην περίπτωση της Κύπρου το ζητούμενο είναι μια πολιτική περισυλλογής καθώς και διεύρυνσης της βάσης της οικονομίας.  Μια τέτοια πορεία θα επιτρέψει στην οικονομία να επιτύχει τους στόχους της σύγκλισης γρηγορότερα, χωρίς ταυτόχρονα να καμφθεί το κοινωνικό κράτος.  Επιπρόσθετα, θα υπάρχουν περισσότερες θέσεις απασχόλησης και προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης.

Είναι γνωστό ότι σε πολλές εκφάνσεις του δημόσιου βίου υπάρχει μια αδικαιολόγητη καθυστέρηση.  Ενώ κατανοείται ότι η ένταξη στην ΕΕ καθώς και άλλες εξελίξεις σηματοδότησαν ήδη μια πορεία αλλαγής, εντοπίζεται παράλληλα ότι το κύριο πρόβλημα είναι η πολύ αργή πορεία διεκπεραίωσης των τομών που πρέπει να γίνουν ούτως ή άλλως.

Η στρατηγική πρόκληση για την Κυπριακή Δημοκρατία δεν είναι κατά πόσον θα ληφθεί απόφαση να ενταχθούμε στην Ευρωζώνη το 2008 ή το 2009.  Στρατηγική πρόκληση είναι η σταθερή προσήλωση προς την ένταξη στην Ευρωζώνη το συντομότερο δυνατό με μια παράλληλη αναπτυξιακή πορεία.  Αυτό είναι εφικτό και αποτελεί μια από τις ριζικές τομές τις οποίες η κυβέρνηση καλείται να υιοθετήσει.