Σχέσεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα

Σχέσεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα

Ένα από τα σημαντικά θέματα τα οποία χρήζουν ανάλυσης σε διεθνές επίπεδο, είναι οι σχέσεις του κράτους με την κοινωνία των πολιτών και τον επιχειρηματικό κόσμο. Ιδιαίτερη ανάλυση και εξέταση του θέματος αυτού χρήζει και η περίπτωση της Κύπρου.

Για να κατανοηθεί η σημερινή κατάσταση των σχέσεων κράτους-πολίτη και δημόσιου και ιδιωτικού τομέα στην Κύπρο είναι σημαντικό να ληφθεί υπ΄ όψιν η ιστορική εξέλιξη του Κυπριακού κράτους και των θεσμών του. Υπήρχε μια αποικιοκρατική αρχή η οποία διοικούσε και ασκούσε εξουσία έναντι των πολιτών. Στα πλαίσια αυτά η εξουσία απένεμε τα εύσημα καθώς και ωφέλη σε αυτούς οι οποίοι συνεργάζονταν με το σύστημα.

Η δημόσια υπηρεσία και γενικά οι κρατικές δομές του νεοσύστατου και (ημι) ανεξάρτητου Κυπριακού κράτους, εν πολλοίς επηρεάσθηκαν από το αποικιοκρατικό μοντέλο. Μεταξύ άλλων, οι συνεργαζόμενοι με το σύστημα φορείς σε συλλογικό ή / και ατομικό επίπεδο μπορούσαν να πάρουν μια θέση εργασίας στη δημόσια υπηρεσία καθώς κι΄ άλλα οφέλη από το ευρύτερο σύστημα. Με το ίδιο σκεπτικό υπήρχαν αποκλεισμοί (π.χ. από τη δημόσια υπηρεσία με αφορμή συγκεκριμένες πολιτικές τοποθετήσεις οργανωμένων συνόλων ή / και ατόμων). Το όλο σκηνικό διέκρινε επίσης και εξακολουθεί να διακρίνει μια φιλοσοφία κρατισμού.

Η κατάσταση αυτή συνεχίστηκε διαχρονικά παρά τις βελτιώσεις που έλαβαν χώρα. Ακόμα και σήμερα, στον 21^ο αιώνα και με την Κύπρο ενταγμένη στην ΕΕ και το 40% σχεδόν του εδάφους της υπό κατοχή, ο τρόπος λειτουργίας του δημοσίου τομέα σε σχέση με τον ιδιωτικό τομέα και τον πολίτη γενικότερα, εξακολουθεί να επηρεάζεται από αποικιοκρατικά κατάλοιπα. Υπάρχουν φυσικά και οι φωτεινές εξαιρέσεις.

Σήμερα κυριαρχούν ακόμα πελατειακές σχέσεις μεταξύ κομμάτων και φορέων εξουσίας με τους πολίτες. Η δημόσια υπηρεσία παραμένει για πολλούς χώρος αποκατάστασης ή / και επιβράβευσης ατόμων είτε πεδίο στο οποίο εξαργυρώνονται «θετικές συμπεριφορές» προς τους φορείς εξουσίας. Επιπρόσθετα, όταν σε μια σχέση μεταξύ του δημοσίου τομέα και κάποιου οργανισμού του ιδιωτικού τομέα υπάρχει μια διαφορά απόψεων, αρκετές φορές το δημόσιο μπορεί να δράσει τιμωρητικά είτε απαξιωτικά. Σημειώνεται συναφώς ότι πολλές φορές εν ονόματι των διαδικασιών παρακάμπτεται η ουσία.

Στην Κύπρο επικρατεί σύγχυση σε αυτά τα θέματα: πολλές φορές αυτό μας οδηγεί σε τεράστιους προβληματισμούς και διλήμματα. Εάν οι σχέσεις μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα κατ΄ ουσίαν δεν βασίζονται στην ισοτιμία, τότε επηρεάζονται αρνητικά ή ακόμα δηλητηριάζονται οι σχέσεις μεταξύ των πολιτών και του κράτους. Και ούτε δημιουργείται η αίσθηση του αξιόπιστου κράτους και του αξιοπρεπούς πολίτη. Υπογραμμίζεται ότι στα εκλογικά προγράμματά τους όλα τα κόμματα συστηματικά καταγγέλλουν την κατάσταση αυτή και συνηγορούν υπέρ της κατάργησης της ευνοιοκρατίας και της καταπολέμησης της διαπλοκής, αναγνωρίζοντας, εμμέσως πλην σαφώς, την ύπαρξή τους. Αυτές οι συμπεριφορές παραπέμπουν σε μια άλλη εποχή.

Με βάση τη σύγχρονη σκέψη και την εμπειρία στα αναπτυγμένα κράτη, ο δημόσιος τομέας και το κράτος γενικότερα θεωρούνται ότι εξυπηρετούν τον πολίτη καθώς και το ευρύτερο δημόσιο συμφέρον. Επιπρόσθετα, θα πρέπει να κατανοηθεί επαρκώς ότι η ισότιμη, δημιουργική και στρατηγική σχέση δημόσιου και ιδιωτικού τομέα μπορεί να προωθήσει τα καλώς νοούμενα συμφέροντα της χώρας.

Το ζητούμενο είναι η ρήξη με το παρελθόν και η δημιουργία νέων συνθηκών και νέας νοοτροπίας. Η παγκοσμιοποίηση καθιστά την αναβάθμιση, μεταξύ άλλων, του ιδιωτικού τομέα, του εκπαιδευτικού συστήματος και των μη κυβερνητικών οργανισμών επιτακτική αναγκαιότητα. Καθιστά επίσης τη στρατηγική συνεργασία δημόσιου και ιδιωτικού τομέα επιβεβλημένη. Η εξέλιξη αυτή αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση προόδου και περαιτέρω ανάπτυξης καθώς και της δημιουργίας των συνθηκών για τη σωστή αξιοποίηση της συμμετοχής μας στην ΕΕ.

Research Center - Intercollege