Η Κληρονομιά της Κρατικής Υπόστασης

Η Κληρονομιά της Κρατικής Υπόστασης

Ένας από τους βασικούς στόχους του δίδυμου εγκλήματος του καλοκαιριού του 1974 ήταν η διάλυση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Ο Μακάριος σοφά είχε διαγνώσει πολύ πριν από το πραξικόπημα ότι η προάσπιση της κρατικής υπόστασης της Κυπριακής Δημοκρατίας ήταν ζωτικής σημασίας διακηρύττοντας ταυτόχρονα «ότι η Κυπριακή Δημοκρατία θα διαλυόταν μόνο στην περίπτωση της Ένωσης της Κύπρου μετά της Ελλάδος».

Μετά από την εισβολή και την κατάκτηση σχεδόν του 40% του εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, η Τουρκία συνέχισε τις προσπάθειές της για να νομιμοποιήσει τα τετελεσμένα και επιπρόσθετα να επισφραγίσει τον στρατηγικό της έλεγχο επί της Μεγαλονήσου. Βασικός πυλώνας της Τουρκικής πολιτικής ήταν και η προσπάθεια κατάλυσης της κρατικής υπόστασης της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η Τουρκία στόχευε στα πλαίσια μιας διευθέτησης του Κυπριακού στη δημιουργία μιας νέας κρατικής οντότητας η οποία δεν θα μπορούσε να λάβει καμία απόφαση χωρίς τη συγκατάθεση της ίδιας της Άγκυρας. Δεν πρέπει να μας διαφεύγει ότι η δημιουργία μιας νέας οντότητας από την «Ελληνοκυπριακή Διοίκηση» και την «ΤΔΒΚ» ήταν και μια πάγια θέση της Τουρκοκυπριακής ηγεσίας.

Ο Μακάριος και πάλιν δήλωνε κατ΄ επανάληψιν στη μετά 1974 περίοδο ότι κέλυφος και ασπίδα σωτηρίας του Κυπριακού Ελληνισμού ήταν η κρατική υπόσταση της Κυπριακής Δημοκρατίας και ότι αποτελούσε ύψιστο μέλημα η προάσπιση και ενίσχυσή της. Διαχρονικά η πολιτική ηγεσία υπογράμμιζε την ορθότητα της θέσης αυτής εκφράζοντας επίσης την αντίληψη ότι στα πλαίσια λύσης, η Κυπριακή Δημοκρατία θα είχε συνέχεια.

Ένας από τους βασικούς λόγους αντίδρασης του Κυπριακού Ελληνισμού στο Σχέδιο Ανάν ήταν η πεποίθηση ότι το εν λόγω Σχέδιο κατ΄ ουσίαν διέλυε την Κυπριακή Δημοκρατία. Αποκορύφωμα της έκφρασης της λαϊκής βούλησης ήταν το δημοψήφισμα της 24^ης Απριλίου 2004. Μετά την ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στην ΕΕ τα πολιτικά δεδομένα είχαν πραγματικά διαφοροποιηθεί σε βαθμό που θα ήταν εφικτό να διεκδικήσουμε μια λύση εκτός της φιλοσοφίας Ανάν. Γι΄ αυτό η πολιτική ηγεσία θα έπρεπε, την επαύριον του δημοψηφίσματος της 24^ης Απριλίου 2004 και της ένταξης στην ΕΕ, να είχε διακηρύξει ευθαρσώς ότι οποιοδήποτε σχέδιο λύσης του Κυπριακού θα λαμβάνει υπ΄ όψιν την πραγματικότητα της ένταξης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ένωση με όσα αυτή συνεπαγόταν.

Αντί τούτου η πλειοψηφία των πολιτικών δυνάμεων βιάστηκε να πολιτευτεί και πάλιν με βάση τη φιλοσοφία του Σχεδίου Ανάν. Με αυτή την πολιτική δεν είναι δυνατόν να επιτευχθεί πραγματική πρόοδος. Αντίθετα όταν υπάρχει ανάγκη για διευκόλυνση και αποενοχοποίηση της Τουρκίας θα προκύπτουν συνομιλίες και κοινά ανακοινωθέντα, τα οποία δεν θα διαφέρουν ποιοτικά και ουσιαστικά σε σχέση με το παρελθόν. Ταυτόχρονα η Τουρκία θα προχωρεί χωρίς να αναλαμβάνει επαρκώς τις υποχρεώσεις της.

Εάν πραγματικά η πολιτική ηγεσία είχε την αίσθηση ότι το μέγιστο το οποίο μπορούσε / μπορεί να επιτευχθεί είναι μια λύση στη βάση της φιλοσοφίας του Σχεδίου Ανάν τότε θα έπρεπε να είχε πολιτευτεί διαφορετικά. Δηλαδή, από το 2002-2003 θα έπρεπε να σχηματισθεί κυβέρνηση εθνικής ενότητας και να διακηρυχθεί με πάσα ειλικρίνεια στον λαό ότι το μέγιστο το οποίο μπορούσε να επιτευχθεί ήταν βελτιώσεις στο τότε Σχέδιο Ανάν ΙΙ ή ΙΙΙ. Ακόμα και σήμερα όμως η πολιτική ηγεσία δεν τολμά να εκφράσει αυτό που έχει ως στόχο. Γι’ αυτό και δεν υπάρχει σαφής εικόνα ούτε προς τα έσω ούτε προς τα έξω.

Συνήθως σε επετείους υπάρχει ένας βαθύτερος προβληματισμός και αποτίεται φόρος τιμής σε αυτούς που έπεσαν για την προάσπιση της πατρίδας. Ταυτόχρονα πρέπει να αποτελούν αφορμή για περισυλλογή για την περαιτέρω πορεία αυτού του λαού. Όχι μόνο γιατί αυτό είναι το ελάχιστο χρέος τιμής σε αυτούς που έπεσαν υπέρ της ελευθερίας αλλά γιατί διακυβεύεται η επιβίωση του Ελληνισμού στη Μεγαλόνησο. Βασικό αξίωμα οποιασδήποτε πολιτικής είναι η συνέχεια της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Research Center - Intercollege