Τα βαθύτερα αίτια της τραγωδίας και οι προεκτάσεις

Τα βαθύτερα αίτια της τραγωδίας και οι προεκτάσεις

Πολλοί Κύπριοι πολίτες υποψιάζονται ότι τα τεκταινόμενα σε σχέση με τη διερευνητική επιτροπή για την αεροπορική τραγωδία του Αυγούστου του 2005 καθώς και τα δεδομένα που προκύπτουν αποτελούν ένα σύμπτωμα βαθυτέρων προβλημάτων, καθώς και μιας μεγαλύτερης ασθένειας που μαστίζουν την Κυπριακή πολιτεία και κοινωνία. Είναι δυστυχώς εκπληκτικό αλλά λυπηρό, όπως προκύπτει από τις έρευνες, ότι τα χαρακτηριστικά που συνθέτουν το όλο σκηνικό περιλαμβάνουν ατελείωτες παραλείψεις των αρμοδίων κρατικών τμημάτων. Είναι όμως οδυνηρό ότι φαίνεται να υπήρξαν σοβαρά κρούσματα διαπλοκής – κρούσματα τα οποία δεν ήταν ανεξάρτητα με τις παραλήψεις.

Φυσικά το ευρύτερο καρκίνωμα της διαπλοκής καθώς και των παραλείψεων στη δημόσια διοίκηση ήταν κάτι που ο Κύπριος πολίτης γνώριζε και βίωνε, όπως πρόσφατα, για παράδειγμα, με την περιπέτεια του χρηματιστηρίου. Στη συγκεκριμένη όμως περίπτωση τα δύο αυτά φαινόμενα συσχετίζονται με την απώλεια πολλών ανθρώπινων ζωών. Οι προεκτάσεις της τραγωδίας είναι πολυδιάστατες...

Η Κύπρος σήμερα αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα σε όλα τα επίπεδα: πολιτικό, οικονομικό και κοινωνικό. Ένας από τους κύριους λόγους για την κατάσταση αυτή είναι η αδυναμία παραγωγής επαρκούς στρατηγικής και πολιτικής σκέψης. Ως εκ τούτου, και αυτό είναι το χειρότερο, δεν υπάρχει πυξίδα και όραμα για το μέλλον.

Μέσα από τα χρόνια εμπεδώθηκε η αντίληψη ότι η ενασχόληση με το Κυπριακό, αποτελεί επαρκή λόγο γιατί η πολιτική ηγεσία δεν ασχολείται στον βαθμό που θα έπρεπε με άλλα θέματα. Αυτό όμως δεν πείθει πλέον. Πρέπει επιτέλους να συνειδητοποιηθεί ότι δεν είναι δυνατό να επιτύχει ένας αγώνας όταν η πολιτεία και η κοινωνία αντιμετωπίζουν – και το χειρότερο – συντηρούν τεράστια προβλήματα και ελλείμματα. Δεν μπορεί η πολιτεία και η κοινωνία να λειτουργήσουν απρόσκοπτα, δημιουργικά και αποτελεσματικά, όταν δεν υφίσταται αξιοπιστία, εμπιστοσύνη στους θεσμούς καθώς και ένας ελάχιστος βαθμός κοινωνικής συνοχής.

Σήμερα κυριαρχεί ένα αίσθημα μιας ευρύτερης απαξίωσης, αποξένωσης και βαθειάς δυσπιστίας των πολιτών για όλες σχεδόν τις εκφάνσεις του δημόσιου βίου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών δεν πιστεύει ότι στην Κύπρο εφαρμόζεται ο θεσμός της αξιοκρατίας. Επιπρόσθετα, στην καθημερινότητά τους οι Κύπριοι πολίτες βιώνουν δυσκολίες και σοβαρά προβλήματα: σχετικά μειωμένες ευκαιρίες, τα ναρκωτικά, η παράνομη μετανάστευση, το έγκλημα, η καταστροφή του περιβάλλοντος, η ανεπάρκεια διάφορων υπηρεσιών και η ευρύτερη έλλειψη επαρκούς επαγγελματισμού.

Δεν πρέπει επίσης να μας διαφεύγει ότι οι νέοι σήμερα, το μεγαλύτερο κεφάλαιο αλλά και η ελπίδα της Κύπρου, προβληματίζονται για το χάσμα μεταξύ των προσδοκιών τους και της πραγματικότητας. Η οικονομία λειτουργεί με τρόπο που δεν δημιουργείται ένας επαρκής αριθμός θέσεων εργασίας αξιώσεων. Ταυτόχρονα, στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα θεωρείται ότι οι θέσεις πρώτου διορισμού και προαγωγής ανήκουν ως επί το πλείστον σε «ημετέρους» καθώς υφίστανται οι πελατειακές σχέσεις των φορέων εξουσίας με τους πολίτες. Ως εκ τούτου δημιουργείται μεγάλη απογοήτευση ενώ επιπρόσθετα όλο και περισσότεροι ικανοί νέοι επιλέγουν να μένουν εκτός Κύπρου. Με την ελεύθερη διακίνηση στην ΕΕ η τάση αυτή θα ενισχυθεί εάν δεν αναστραφούν οι αρνητικές καταστάσεις. Ελλοχεύει λοιπόν ο κίνδυνος δημιουργίας ενός φαύλου κύκλου με αλυσιδωτές προεκτάσεις.

Για να μπορέσει η Κύπρος ως μέλος της ΕΕ να αντιμετωπίσει τα διαρθρωτικά αυτά προβλήματα χρειάζονται ριζοσπαστικές αλλαγές σε όλα τα επίπεδα: του πολιτικού, του οικονομικού και του κοινωνικού τομέα. Χρειάζεται αλλαγή νοοτροπίας και επανα-προσήλωση σε αυτό που όλοι σίγουρα απαιτούμε: την ελευθερία και την πρόοδο της Κύπρου. Σε αντίθετη περίπτωση τα προβλήματα όχι μόνο θα διαιωνίζονται αλλά και το κόστος τους θα είναι βαρύτατο.

Research Center - Intercollege